We noteren augustus 2017: De 18-jarige Kylian Mbappé verruilt het prinsdom van Monaco voor de hoofdstad van Frankrijk voor een duizelingwekkend bedrag van maar liefst 180 miljoen euro. Het opleiden van jeugd is tegenwoordig big business geworden. Maar bij welke clubs maak je het meeste kans om het later te schoppen tot profvoetballer?
Het CIES (International Centre for Sports Studies), een agentschap die zich bezighoudt met het analyseren van statistieken in de voetbalwereld, kwam eind oktober uit met een uitgebreid rapport* over de productiviteit van jeugdopleidingen doorheen 31 Europese voetbalcompetities. In deze studie vonden we 2 parameters terug die gekoppeld werden aan jeugdopleidingen: het aantal jeugdspelers die rondlopen in de hoogste klasse en het gemiddeld aantal minuten gemaakt door jeugdspelers in de eerste ploeg.
Meest productieve jeugdopleiding: AFC AJAX
De UEFA definieert een opgeleide speler als een voetballer die minstens 3 seizoenen heeft gespeeld bij een club tussen de leeftijd van 15 en 21 jaar. Op basis van deze definitie staat AFC Ajax onbetwist op de eerste plaats met maar liefst 77 opgeleide spelers die rondlopen in één van de 31 Europese voetbalcompetities. Hiermee maakt de Nederlandse topclub die de Champions League won in 1995 met maar liefst 8 (!) opgeleide spelers op het veld zijn imago van de beste jeugdopleiding helemaal waar. Dynamo Kiev en FK Partizan staan met 69 opgeleide spelers op een verdienstelijke 2e plaats.
Met 77 opgeleide jeugdspelers in Europa maakt Ajax zijn imago van beste jeugdopleiding helemaal waar
Aantal opgeleide spelers actief in de Europese voetbalcompetities
De eerste Belgische club vinden we terug op plaats 22: met 38 opgeleide jeugdspelers doet de jeugdopleiding van RSC Anderlecht het minstens even goed als topclubs zoals Man United (38), Arsenal (32), Man City (32) en Atletico Madrid (29). In de top-50 vinden we nog een 2e Belgische club terug met Standard (34) op de 29e plaats.
Met 38 opgeleide jeugdspelers doet Anderlecht het even goed als topclubs zoals Man United, Arsenal en Atletico Madrid
Als we deze gegevens aggregeren op landenniveau, dan zien we dat de Nederlandse Eredivisie met 234 voetballers het meest aantal opgeleide spelers heeft rondlopen in de Europese competities, gevolgd door de Servische Prva Liga (222) en de Franse Ligue 1 (185).
Aantal opgeleide spelers per land actief in de Europese competities
G5 gedomineerd door Spaanse clubs
Zoomen we in op de 5 Europese topcompetities (ESP/FRA/GER/ENG/ITA), dan zien we hier maar liefst 3 Spaanse clubs in de top-5: Real Madrid (36) op plaats 1, Barcelona (34) op plaats 3 en Athletic Bilbao (26) op 4. Eveneens het vermelden waard is dat in de top-10 maar liefst 5 Franse clubs staan en dat de Argentijnse club River Plate (11) de enigste niet-Europese club is in dit lijstje .
Meest productieve opleidingsclubs (Big 5)
Veel speelkansen in Slovenië
Als we nog een niveau dieper gaan en kijken naar het percentage van het totaal aantal minuten gespeeld door eigen opgeleide spelers, dan zien we dat jeugdspelers in de Sloveense competitie de meeste speelkansen krijgen (26,75%). De top 3 wordt vervolledigd door de Israëlische (26,31%) en Zwitserse (25,52%) eerste klasse. Met slechts 6,22% op het totaal aantal speelminuten bengelt de Jupiler Pro League met een 28e plaats onderaan het rijtje.
Op clubniveau is het Slovaakse Nitra dé nr. 1 met maar liefst 77,37% van alle speelminuten gespeeld door eigen opgeleide spelers. Het Tsjechisch Sigma Olomouc (77,31%) en het Deense Aalborg (65,30%) vervolledigen hier de top 3. Kijken we naar de Belgische competitie dan zien we dat een club als RSC Anderlecht met 22,82% op Europees vlak bij de beteren van de klas hoort. Bij Cercle, Kortrijk, Eupen, Zulte Waregem en Sint-Truiden hebben jeugdspelers dit seizoen jammer genoeg nog geen enkele kans gekregen in de eerste ploeg.
Aantal speelminuten per team (%) van jeugdspelers België <> Beste van Europa
Van profvoetballer tot Rode Duivel
We horen het vaak in de media: voetballertjes die reeds op jonge leeftijd de stap maken naar een gereputeerde buitenlandse jeugdopleiding omdat het bevorderend zou zijn voor hun sportieve ontwikkeling. Maar is dat wel zo? Als we even de lichting Rode Duivels bekijken van het laatste WK in Rusland, dan zien we dat 11 van de 23 spelers, of iets minder dan de helft, hun opleiding hebben genoten bij een Belgische club. 7 Rode duivels (30%) zijn gevormd in Nederland, 3 in Frankrijk en 2 in Engeland.
Kijken we op clubniveau dan zien we dat RSC Anderlecht de hoofdleverancier is van de huidige lichting rode duivels met 4 afgevaardigden, gevolgd door Ajax, Genk en Standard met elks 3 afgevaardigden.
Hoofdopleiding Rode Duivels lichting WK 2018
Conclusie
AFC Ajax is de meest productieve jeugdopleiding in Europa en de meeste speelkansen in de hoogste klasse krijg je in de Sloveense competitie. Met 2 ploegen in de Europese top-50 van de meest productieve jeugdopleidingen doet België het niet onaardig. Als het gaat om het krijgen van speelkansen bengelt de Jupiler Pro League onderaan het lijstje (met RSC Anderlecht als klein lichtpunt). Ondanks dat de jeugd bij ons weinig speelkansen krijgt in 1e klasse zegt dit niets over het niveau van onze jeugdopleidingen: Bijna de helft van onze huidige lichting Rode Duivels die de FIFA wereldrangschikking aanvoeren hebben hun opleiding genoten in België. Met andere woorden: een jeugdspeler in België moet de weinige speelkansen die hij krijgt met beide handen grijpen. Misschien wordt het tijd om een regel in te voeren met een minimaal percentage speelminuten voor eigen opgeleide jeugdspelers in plaats van een minimum aantal opgeleide Belgen op het wedstrijdblad?
*Bronnen:
http://www.football-observatory.com/IMG/sites/b5wp/2018/238/en/
http://www.football-observatory.com/IMG/sites/atlas/en/